Definicja Rzymianie

Co to znaczy RZYMIANIE: lud starożytny, wywodzący się z zamieszkałego nad dolnym Tybrem (równina Lacjum) plemienia Latynów (X –IX w. p.n.e), gdzie w VIII w. przed naszą erą zaczęły powstawać państwa-miasta. Jednym z nich był Rzym (Roma), założony na wzgórzu Palatyn. Etapowo wchłonął on sąsiednie osady stając się w VI w. przed naszą erą ogromnym i bogatym miastem, nie tylko z rozwiniętym handlem i rzemiosłem, lecz i z ogromną armią (wprowadzenie służby wojskowej). Po najeździe → Galów w 390 r. przed naszą erąRzym zerwał sojusz z Latynami, czyniąc ich swymi poddanymi. Miasto otoczono potężnym murem obronnym z fortyfikacjami (Mury Serwiańskie). Własne podboje Rzym zaczął w IV w.przed naszą erą od aneksji Lacjum i Kampanii. Etapowo Rz. opanowali cały Półwysep Apeniński. Uczyniło to Rzym potęgą ekonomiczną i militarną, co sprzyjało postępowi demograficznemu, a ten natomiast pozwalał zwiększać armię. Rz. etapowo rozszerzali swe panowanie na cały basen Morza Śródziemnego. Wydłużanie czasu służby wojskowej powodowało, Iż od pocz. n.e. armia zaczęła przekształcać się w armię zawodową. Ekspansja Rz. skierowana była również na północ. W starciach z germańskimi ludami (→ Germanie), granice cesarstwa rzymskiego ustalono na Renie i Dunaju (limes germanicus), aczkolwiek potem sięgnęły one jeszcze po Wyspy Brytyjskie, Dację i płn. Mezopotamię. Zarazy, narastające wydatki utrzymania ogromnej armii, konflikty wewnętrzne powiązane z sukcesją władzy i zagrożenie ze strony barbarzyńskich ludów osłabiły cesarstwo (II – III w. n.e.). Reformy cesarza Dioklecjana podtrzymały potęgę Rzymu, ale jego los przypieczętował najazd plemion (→ Gotów) uciekających przed przybyłymi do Europy → Hunami. W 395 r. podzielono cesarstwo rzymskie na część wschodnią (ze stolicą w Konstantynopolu) i zachodnią (ze stolicą w Rzymie). Niemal cały impet najazdów plemion barbarzyńskich skierowany był na część zachodnią. Ostateczny upadek cesarstwa zachodniorzymskiego nastąpił w 476 r. Z kolei cesarstwo wschodniorzymskie (Bizancjum) przetrwało 1000 lat dłużej. Przed przejściem na → chrześcijaństwo w 312 r. n.e. (cesarz Konstantyn I Ogromny) Rz. wyznawali wierzenia politeistyczne. Początkowo były to kulty powiązane z działaniem sił przyrody (kult nieba i zjawisk atmosferycznych), kulty agrarne (kiełkowanie pszenicy), również kult przodków. Etapowo formował się panteon antropomorficznych bogów, regularnie przejmowanych od podbijanych ludów (na przykład Junona, Jowisz, Minerwa). Ogromne osiągnięcia odnosili Rz. w dziedzinie architektury i urbanistyki (→ antyczne miasto), w sztuce wyróżniała się rzeźba, malarstwo ścienne i mozaika