Definicja Kult

Co to znaczy KULT: 1. Zespół wierzeń, obrzędów i rytuałów będący wyrazem czci wobec sił nadprzyrodzonych albo istoty boskiej (sacrum). Istnieje sporo odmian k., na przykład przodków, k. płodności, k. świętych, k.agrarne, k. solarne bądź lunarne, k.zwierząt. K. agrarne mają na celu zapewnienie urodzaju i powiązane są z cyklami wegetacyjnymi przyrody, którym podporządkowana jest sezonowość prac polowych (siew, zbiory). Wtedy także organizowane są ceremonie i święta (na przykład dożynki). Regularnie następuje personifikacja upraw (na przykład Matka Ryżu, Bóg Kukurydzy). K. przodków obejmuje obrzędy grzebalne i żałobne, powiązane z pochówkiem zmarłego i odsyłaniem go w zaświaty. Duchy przodków mogą być przyzywane do pomocy żywym w różnych kwestiach, na przykład odsunięcia chorób, plag, uzyskania dobrych plonów. Ich pośrednictwo u bóstw jest istotne, bo ze względu przebywania w zaświatach (w niebie) postrzegani są jako posiadający większy udział w łasce bogów niż żywi. Nieprzychylność, w szczególności duchów obcych zmarłych, może być oddalona dzięki okazywaniu czci. K. przodków (manizm) wyraża się przez święta zmarłych, rytualne tańce bądź przechowywanie fetyszy z zamkniętą w środku duszą zmarłych, na przykład fragmentów kości, a nawet spreparowanych czaszek zmarłych bliskich (między innymi na Nowej Gwinei). K. zwierząt rozwinął się raczej w społecznościach myśliwskich i zbieraczo -łowieckich, gdzie zwierzę uważano za protoplastę rodu (zwierzę totemiczne), bądź także w społecznościach rolniczych, gdzie czcią otaczano zwierzęta pociągowe (krowę, byka, konia). Etapowo przechodzono do czczenia nie tyle zwierzęcia jako takiego, lecz mocy i cech jakie ono uosabia (na przykład sowa – mądrość, byk – płodność). K. solarne a więc k. Słońca rozwijały się raczej w społeczeństwach miejskich z mocną władzą królewską na przykład w starożytnym Egipcie – bóg Słońca Re, w → kulturach prekolumbijskich Ameryki Środkowej – bogowie Słońca Huitzilopochtli i Tezcatlipoc domagający się ofiar z ludzi), lecz również pośród → Indian Ogromnych Równin (Taniec Słońca) i Japonii (Amaterasu – bogini Słońca w religii shintō). Słońce wyznacza cykl dnia i nocy, daje życie i światło dla całego wszechświata, jest wszystkowidzącym, surowym ale sprawiedliwym sędzią. Kojarzy się z oświeceniem człowieka, stąd traktowane jest jako źródło mądrości. Gdyż jest wszechwładne, władcy wywodzili od niego swe pochodzenie (władcy Peru uznawani byli za inkarnację boga Słońca Inti). 2. Zewnętrzny przejaw życia religijnego w obrębie danej → religii, obejmujący zespół ceremonii i obrzędów, których celem jest podtrzymanie związku z czczonym sacrum, sprowadzenie jego mocy na wyznawców k., okazanie mu czci i posłuszeństwa, przebłaganie albo dziękczynienie. Sprawowanie k. wskazuje normy postępowania i organizuje życie danej społeczności (święta, obrzędy, inicjacje), a poprzez to nadaje mu sedno i wprowadza porządek. Do czynności kultowych należą: ofiara, modlitwa, ablucje (oczyszczenie) i pielgrzymka