Definicje społeczne D

• Co to jest Dossier Definicja zestaw dokumentów i akt dotyczących jakiejś osoby albo kwestie
• Co to jest Dania Definicja kraj w pn.-zach. Europie, położone na Płw. Jutlandzkim i wyspach pomiędzy Morzem Pn. a Bałtykiem, graniczy z Niemcami. Pow. 43 100 km2
• Co to jest Debata Definicja wygłaszanie poglądów i recenzji dot. ustalonych zagadnień w trakcie zgromadzenia jakiegoś organu kole- gialnego (na przykład zarządu
• Co to jest Robert Charles Darwin Definicja wszechstronnej wiedzy. Studiował botanikę, zoologię, medycynę, geologię i teologię. Artysta teorii ewolucji, zwanej darwinizmem. Bogate
• Co to jest Społeczny Darwinizm Definicja poł. XIX w.; teoria społ.-polit. - stosowanie teorii Darwina do wyjaśniania życia społ., jego systemów, przemian i rozwoju. Wg d.s
• Co to jest Parlamentarna Debata Definicja prowadzenia dyskusji na temat zagadnień, które są obiektem dziennego porządku posiedzenia parlamentu. Odpowiednio z Regulaminem Sejmu RP
• Co to jest Decentralizacja Definicja związanych z podejmowaniem decyzji poprzez centralne ośrodki kierownicze (na przykład państwa, organizacji) na podległe organy. W kraju
• Co to jest Dezatomizacja Definicja ograniczeniu dostępu krajów do broni jądrowej. Bazuje między innymi na tworzeniu bezatomowych stref i dążeniu do utrzymania stałej (albo
• Co to jest Administracyjna Decyzja Definicja indywidualny akt adm., który rozstrzyga sprawę danego adresata (ekipy adresatów). Wg pol. kodeksu postępowania adm. każda d.a. musi za
• Co to jest Międzynarodowa Deklaracja Definicja ustnego, w ważnej sprawie z zakresu stosunków międzynar. albo wewnątrzpaństw. Służy zamanifestowaniu poglądów, może mieć charakter
• Co to jest Dyskusja Definicja której uczestnicy prezentują własne, normalnie odmienne poglądy. Celem d. jest próba wypracowania wspólnego stanowiska możliwego do
• Co to jest Dziecka Praw Deklaracja Definicja Ogólne NZ w 1959, precyzujący 10 zasad praw dziecka: 1. Powszechność wykorzystania deklaracji - DPD obejmuje wszystkie dzieci bezwzględnie
• Co to jest Dekomunizacja Definicja odchodzenia od komunizmu. Kwestię d. poruszyły w państwach Europy Środk.-Wsch. partie polit. wywodzące się z dawnej opozycji antykomunist
• Co to jest Delegalizacja Definicja działalności partii polit., organizacji bądź instytucji. Decyzje o d. wydaje sąd opierając się na regulaminów zawartych w konstytucji i
• Co to jest Deprywacja Definicja jest czegoś, co jest mu konieczne do normalnego życia albo funkcjonowania; brak zaspokojenia jakiejś podstawowej potrzeby jednostki. D
• Co to jest Detalista Definicja się handlem detalicznym. Odbierając wyrób od hurtowników, d. odsprzedaje go z zyskiem konsumentom, odbiorcom finalnym. Zobacz także handel
• Co to jest Dementi Definicja nieprawdziwej albo nieścisłej informacji, dokonywane przeważnie poprzez rzecznika rządu albo głowy państwa; może być ustne, w formie
• Co to jest Globalne Problemy Demograficzne Definicja ludności w świecie: w 1950 - 2,5 mld, w 1980 - 4,4 mld, w 1987 - 5 mld, w 1994 - 5,6 mld, prognozy na start kolejnego stulecia - około 6-8
• Co to jest Demokracja Definicja spoczywa w rękach narodu (ludu), lecz również ustrój polityczny, którego podstawami są: suwerenność narodu jako władzy zwierzchniej i
• Co to jest Demokratyzacja Definicja odpowiednio z zasadami demokr., opierający na powiększaniu udzia- łu obywateli i organizacji społ. w or-ganach przedstawicielskich i na
• Co to jest Determinizm Definicja jednoznacznej zależności pomiędzy zjawiskami. Na mocy tej zasady każde zdarzenie (zjawisko) jest wyznaczone poprzez warunki, w jakich
• Co to jest Dobro Definicja zaspokajania ludzkich potrzeb. Istnieje sporo rodzajów dóbr: d. wolne - dostępne dla każdego w nieograniczonej ilości (na przykład
• Co to jest Doktryna Definicja twierdzeń i przekonań, będących fundamentem koncepcji, na przykład naukowej, rel., gospodarczej, polit. i tym podobne; d. rel. - zespół
• Co to jest Dotacja Definicja zrealizowanie poprzez instytucję albo organ administracji krajów. jakiegoś konkretnego celu, na przykład budowy oczyszczalni ścieków. Może
• Co to jest Emil Durkheim Definicja socjol. i pedagogiki na Sorbonie. Wg D. fundamentalną kategorią społ. jest społeczeństwo, które kształtuje jednostkę, tylko ono jest
• Co to jest System Dwupartyjny Definicja zobacz mechanizm partyjny
• Co to jest Dyktatura Definicja sprawowania władzy poprzez jednost- kę (dyktatora) naprawdę dysponującą wszelkimi uprawnieniami w dziedzinie podejmowania decyzji
• Co to jest Proletariatu Dyktatura Definicja marksizmu-leninizmu koncepcja sprawowania władzy poprzez proletariat, w momencie następującym bezpośrednio po rewolucji socjalist., aż do
• Co to jest Dyskryminacja Definicja Przeważnie ma podłoże rasowe, etniczne, rel., społ. Praktyki dyskryminacyjne są niezgodne z prawami człowieka, porozumieniami międzynar
• Co to jest Dysydent Definicja wyznawcy innej religii niż katolicka, na przykład protestantyzmu, kalwinizmu, arianizmu. W latach 60. XX w. kolokwialna nazwa osób
• Co to jest Kulturowe Dziedzictwo Definicja w dziedzinie edukacji, sztuki, architektury, oświaty, techniki, wytworzonego w czasie jego hist. rozwoju i przekazywanego z pokolenia na
• Co to jest Dziennik Urzędowy RP Monitor Polski Definicja są między innymi uchwały Sejmu i Senatu; zarządzenia naczelnych i centralnych organów państwowych wydawanych w celu wykonania ustaw i
• Co to jest Decydent Definicja funkcji, ma prawo podejmować decyzje w ustalonych kwestiach; organizacja bądź urząd, który wydaje decyzje w dziedzinie swoich uprawnień
• Co to jest Degradacja Definicja odebranie stopnia służbowego, na przykład wojskowego, pozbawienie urzędu, godności, a również spadek pozycji społ., przesunięcie do niższej
• Co to jest Demoskopia Definicja jedna z dziedzin socjologii, która zajmuje się badaniem stanu świadomości społ. opierając się na przeprowadzonych badań ankietowych
• Co to jest Urzędowe Dzienniki Definicja dziedzinie i trybie ustalonym prawnie poprzez organy państwa, przydzielone do publikowania aktów normatywnych. W wielu wypadkach prawo
• Co to jest Deputowany Definicja Francji) członek niższej izby parlamentu albo osoba wybrana do samorządu terytorialnego, definicja stosowane zamiennie z nazwą poseł bądź
• Co to jest Ozonowa Dziura Definicja zanieczyszczania górnych warstw atmosfery poprzez chlorofluorowęglowodory, które wywołują uszkadzanie ozonu i poprzez to powiększenie
• Co to jest Dżihad Definicja prowadzona w imię obrony islamu albo ukarania agresorów, wrogów rel., każdy, kto ginie w czasie d., zostaje zbawiony. Nazwę d. przyjęły
• Co to jest Milovan Dżilas Definicja związany z partią komunistyczną. W okresie II wojny świat. najbliższy współpracownik J. Broz-Tito. Od 1953 przewodniczył jugosł
• Co to jest Dialog Definicja przez wymianę poglądów i argumentów w celu wypracowania wspólnego stanowiska możliwego do przyjęcia poprzez obie strony. D. mogą prowadzić
• Co to jest Dochód Definicja uzyskała osoba fizyczna albo osoba prawna w danym czasie zmniejszone o wydatki ich uzyskania. Zobacz także: podatek dochodowy, osobisty
• Co to jest Deklaracja Definicja złożenie oświadczenia w jakiejś sprawie. Na gruncie prawa - rodzaj oświadczenia albo zobowiązania o mocy prawnej
• Co to jest Handlowego Bilansu Deficyt Definicja wartość nadwyżki importu nad eksportem towarów w danym okresie (przeważnie rok). Zobacz także bilans handlowy
• Co to jest Delimitacja Definicja granicy pomiędzy dwoma krajami i naniesienie jej na mapę, odpowiednio z przyjętą umową międzynar. Dokonywana jest przeważnie poprzez
• Co to jest Parlamentarna Demokracja Definicja władzę przy udziale wybranych poprzez siebie reprezentantów działających w parlamencie. Najwyższym organem państwa w d.p. jest parlament
• Co to jest Parlamentarna Dyskusja Definicja recenzji i ocen w czasie posiedzenia Sejmu. Dyskusją kieruje Marszałek Sejmu. Udziela on głosu posłom, którzy zgłosili się do wystąpień i
• Co to jest Dzierżawa Definicja w użytkowanie daną rzecz albo prawo majątkowe osobie dzierżawiącej w zamian za opłatę ustaloną z góry, w stałej wysokości i niezależnej od
• Co to jest Waluty Deprecjacja Definicja spadek wartości wymiennej albo siły nabywczej waluty nar. w relacji do innej waluty. To jest rezultat nadmiernej emisji pieniądza
• Co to jest Demagogia Definicja Charakteryzuje się umiejętnością efektownego przemawiania, stosowania odpowiednich zwrotów retorycznych, wykorzystywania ludzkich emocji, a
• Co to jest Dewaluacja Definicja mam wartość) - jednorazowa obniżka wartości waluty krajowej w relacji do wartości wyrażonej w kruszcu (na przykład w złocie) albo walucie
• Co to jest Dezyderat Definicja sformułowane na adres osoby albo or-ganu uprawnionego do podejmowania decyzji. W Sejmie jedna z prawnych form działania komisji sejmowych
• Co to jest Doraźne Siły Zbrojne ONZ Definicja sueskiego z 1956 i przydzielone do rozdzielenia walczących stron na pograniczu egip.-izrael. Ich wycofanie w 1967 stało się powodem
• Co to jest Polityczna Decyzja Definicja polit. spośród wielu możliwych. D.p. podejmowane są poprzez organizacje (na przykład ONZ, NATO) i gremia międzynar. (na przykład zjazdy
• Co to jest Polityczna Dominacja Definicja ma przewagę nad pozostałymi, na przykład gdy jedna partia albo ugrupowanie polit. odniesie zdecydowane zwycięstwo w wyborach
• Co to jest Poselska Dieta Definicja zwrot wydatków ponoszonych przez wzgląd na wykonywaniem poprzez niego mandatu; wypłacana z budżetu państwa, jej wysokość określają razem
• Co to jest Dzień Europy i Dzień Unii Europejskiej Definicja rocznicami istotnych wydarzeń. Pierwsze przypada 5 V dla uczczenia utworzenia w 1949 Porady Europy. Drugie 9 V upamiętnia wystąpienie w
• Co to jest Dymisja Definicja więc nastąpiło przyjęcie d.) albo zrzeczenie się stanowiska (a więc podanie się do d.). Udzielanie d. następuje w razie przyjęcia jej
• Co to jest Państwowa Duma Definicja rozwiązany w 1917 poprzez Rząd Tymczasowy. Nazwa ta obowiązuje ponownie od 1993. Zasiada w niej 255 członków wybieranych w wyborach
• Co to jest Dezintegracja Definicja składowe. Na gruncie nauk i życia społ.: d. społ. albo jakiejś jego ekipy, d. mechanizmu polit. albo państwa, porządku regionalnego czy
• Co to jest Demonstracja Definicja formie zebrania albo pochodu, mające na celu publiczne wyrażenie sprzeciwu, poparcia albo potrzeb. Inicjatorami d. są przeważnie partie
• Co to jest Dekolonizacja Definicja świecie, który zaczął się po II wojnie świat. Wojna osłabiając pozycję metropolii kolonialnych, obudziła dążenia narodowościowe, było to
• Co to jest Dow Jones Industrial Average Definicja wartościowych 30 renomowanych i cieszących się najwyższym uznaniem spółek przemysłowych w stanach zjednoczonych ameryki (na przykład Coca
• Co to jest Dewizy Definicja zagr. środki płatnicze
• Co to jest System Partii Dominującej Definicja mechanizm partyjny
• Co to jest Niewinności Domniemanie Definicja zasada domniemania niewinności
• Co to jest Dyktat Definicja sytuację w relacjach międzynarodowych, kiedy słabszemu państwu albo pokonanemu w wojnie narzucone są warunki traktatu (umowa międzynarodowa
• Co to jest Dealer Definicja się rozprowadzaniem towaru. Zadaniem d. jest zdobywanie nabywców na dane wyroby, podpisywanie umów; d. działa podobnie jak akwizytor
• Co to jest Duopol Definicja rynek oligopolistyczny podzielony jedynie pomiędzy dwóch producentów, których decyzje cenowe są od siebie zależne. Zobacz także oligopol
• Co to jest Gospodarcza Działalność Definicja handlowa i usługowa prowadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek podmiotu kierującego taką działalność. Znaczy to ogół działań w
• Co to jest Deglomeracja Definicja aglomeracji i nadmiernemu skupieniu w jednym mieście zak- ładów przemysłowych. Przenoszenie miejsc pracy do rejonów w małym stopniu
• Co to jest Dekret Definicja lecz wydawany poprzez inny organ niż parlament, zwykle poprzez głowę państwa albo rząd. W Polsce konstytucja z 1952 przyznawała prawo
• Co to jest Społeczny Dialog Definicja społeczeństwem, wieloma ekipami społ., ekipami interesów żywotnych problemów polit.; spotkania partnerów społ. na szczeblu euro
• Co to jest Denominacja Definicja niższych nominałach (przeważnie o wielokrotność 10). Zamiana starych banknotów na nowe nie skutkuje zmiany siły nabywczej pieniądza, gdyż
• Co to jest Deportacja Definicja państwa z terytorium państwie wywołane niekorzystną oceną ich działalności bądź obawą o ich bezpieczeństwo przez wzgląd na konfliktem
• Co to jest Depozyt Definicja albo organizacja zobowiązuje się przyjąć na przechowanie ruchomość drugiej osoby. To są przeważnie elementy dużej wartości albo kapitał. D
• Co to jest Darowizna Definicja do bezpłatnego świadczenia na rzecz drugiej osoby kosztem swego majątku. Obiektem d. może być każda rzecz posiadająca wartość (kapitał
• Co to jest Budżetowy Deficyt Definicja budżecie państwa znaczy niedostateczną liczba przychodów w relacji do kosztów przewidzianych w ustawie budżetowej na rok kolejny. Niedobór
• Co to jest Decyzja Definicja ostateczny wybór metody działania w celu rozwiązania określonego problemu. Jeżeli wiadomość jest nieprecyzyjna albo niepełna, d. może być
• Co to jest Demoliberalizm Definicja przełomie XIX i XX w., zwany również demokratycznym liberalizmem. Fundamentem dla d. był teoretyczny majątek J.S. Milla (1806-73) i A. de
• Co to jest Deklaracja w sprawie Osób Należących do Mniejszości Narodowych lub Etnicznych, Religijnych i Językowych Definicja 1992. Próba rozwiązania jednej z w najwyższym stopniu konfliktowych kwestii współcz. świata. Kontrowersyjność problemu sprawiała, Iż tak
• Co to jest Delegatura Definicja państwowej albo spółki, które reprezentuje interesy macierzystej placówki poza terenem jej działania. D. w różnych miastach Polski mają, na
• Co to jest Demarkacja Definicja przedtem i wytyczonej na mapie granicy pomiędzy krajami. Specjalnie powołana komisja znakuje granice: na lądzie betonowymi słupkami, na
• Co to jest Demilitaryzacja Definicja zakaz albo ograniczenie utrzymywania na danym terytorium sił zbrojnych, materiałów wojsk., fabryk zbrojeniowych. Na mocy umowy poczdamskiej
• Co to jest Bezpośrednia Demokracja Definicja władzy i podejmowaniu wiążących dla państwa decyzji. Klasyczna d.b. narodziła się w starożytnych Atenach, gdzie wszyscy wolni obywatele
• Co to jest Desygnacja Definicja kandydata na okreś-lone stanowisko albo urząd. Zgodnie z Konstytucją RP, do obowiązków prezydenta należy desygnowanie kandydata na premiera
• Co to jest Dłużnik Definicja osoba, która podjęła zobowiązanie (przeważnie finansowe) wobec innej osoby, co znaczy, Iż ma wobec niej dług
• Co to jest Despotyzm Definicja nieograniczona forma władzy absolutnej, gdzie terror jest sposobem pozbawiania ludności wszelkich praw obywatelskich; utożsamiany z tyranią
• Co to jest Deterrence Definicja wojny na ustalenie wzajemnej polityki supermocarstw: USA i ZSRR; rodzaj wojskowej doktryny. Wg d. bezpieczeństwo krajów z przeciwstawnych
• Co to jest Metoda Hondta D Definicja systemach wielopartyjnych. Nazwa pochodzi od nazwiska XIX-wiecznego belgijskiego matematyka V. d'Hondta. Bazuje na dzieleniu poprzez
• Co to jest Maklerski Dom Definicja pośrednicząca w obrocie papierami wartościowymi (walorami) na giełdzie papierów wartościowych. Umowa z d.m. umożliwia inwestorowi zakup
• Co to jest Dług Definicja w którego wyniku staje się ona posiadaczem wierzytelności, wygasa w chwili jego wypełnienia, a więc spłacenia d. Osoba, która podjęła
• Co to jest Narodowy Dochód Definicja właścicieli czynników produkcji w formie: płac, dochodów z działalności gosp., renty, zysków przedsiębiorstw po odliczeniu wydatków jego
• Co to jest Dogmatyzm Definicja poglądów, koncepcji, twierdzeń, mechanizmów wartości jako prawd jedynie słusznych; 2. w myśli polit. i filozofii - przyjmowanie doktryn
• Co to jest Domicyl Definicja zamieszkania) - w prawie, miejsce stałego zamieszkania osoby fizycznej albo siedziba osoby prawnej. Odpowiednio z pol. prawem miejscem
• Co to jest Mózgów Drenaż Definicja do bogatych, zdarzenie charakterystyczne dla USA, które oferowały wysokie zarobki i szerokie możliwości badań uczonym euro. D.m
• Co to jest Dumping Definicja cen obowiązujących na nie w państwie producenta albo poniżej wydatków produkcji, tak by mogły one efektywnie konkurować z podobnymi
• Co to jest Dyplomacja Definicja międzynar. w dziedzinie spraw dotyczących innych krajów albo organizacji międzynar. również zespół ludzi wyznaczonych do tego typu
• Co to jest Dyskonto Definicja poprzez bank przed terminem ich płatności. Dotychczasowy właściciel, sprzedając weksel, otrzymuje kwotę na nim wy- mienioną, zmniejszoną o
• Co to jest Polityczne Działanie Definicja na przykład partii polit.), którego celem jest sprawowanie władzy polit. samodzielnie albo w koalicji, bądź także wywarcie wpływu na
• Co to jest Dywidenda Definicja przypadająca na jedną akcję, którą otrzymuje jej właściciel. W spółkach akcyjnych walne zebranie decyduje o tym, jaka część zysku ma zostać
• Co to jest Dziedziczenie Definicja fizycznej (spadkodawcy) na jedną albo kilka osób fizycznych albo prawnych (spadkobierców, dawniej dziedziców). Poprzez dz. spadkobierca
• Co to jest Rp Ustaw Dziennik Definicja ustawy, rozporządzenia Prezydenta RP, Porady Ministrów, Prezesa Porady Ministrów, poszczególnych ministrów, umowy międzynar. zawarte
• Co to jest Publiczny Dług Definicja rząd w celu sfinansowania części swojej działalności, przeważnie po to, by pokryć deficyt budżetowy. Zdobywanie dodatkowych środków
• Co to jest Grupowa Dynamika Definicja badaniem wpływu ekipy na jednostkę i wzajemnych stosunków pomiędzy członkami jakiejś ekipy na przykład uczniów w klasie. Zobacz także

Słownik krajowy, życie w społeczeństwie

Informacje dla obywatela, jak żyć we współczesnym społeczeństwie.