Definicja Urbanizacja

Co to znaczy URBANIZACJA: postęp → miast i → miejskiego stylu życia. Fundamentalnym miernikiem u. jest odsetek ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności państwie albo regionu. Użytkowane są również parametry → umiastowienia. U. to wieloaspektowy zespół mechanizmów ekonomicznych, socjalnych, demograficznych i kulturowych kierujący do: 1. wzrostu liczby miast i udziału ludności miejskiej w ogólnym zaludnieniu państwie czy → regionu i → koncentracji ludności w miastach; 2. postępującego różnicowania się działalności społeczno-gospodarczych skoncentrowanych na niewielkim terytorium, co wywołuje zmiany struktur społeczno -zawodowych ludności; 3. wzrostu intensywności zabudowy miejskiej, kształtowania specyficznych wzorców krajobrazu i architektury; 4. przestrzennego rozrastania się miast i tworzenia złożonych zespołów wielkomiejskich; 5. wzrostu znaczenia specyficznych wzorów kulturowych, miejskiego stylu życia, przekształceń struktur demograficznych. U. obejmuje zatem przemiany w wielu sferach życia społecznego i działalności gospodarczej, co skłania do analizowania jej jako → u. osadniczej, → u. demograficznej, → u. ekonomicznej, → u. socjalnej i → u. przestrzennej. Tak rozumiany mechanizm u. nie ogranicza się tylko do samych miast, bo regularnie przekracza ich granice administracyjne, obejmując obszary wiejskie (→ u. wsi). U. jest procesem zróżnicowanym w okresie, składającym się z kolejno po sobie następujących faz rozwoju. Wyróżniamy cztery → etapy u.: → urbanizacji właściwej, → suburbanizacji, → dezurbanizacji i → reurbanizacji. Poszczególne państwa świata znajdują się w różnych fazach tego procesu. Dlatego także charakteryzuje się on znacznym zróżnicowaniem przestrzennym, wynikającym z poziomu → rozwoju gospodarczego i uwarunkowań regionalnych. Najsilniej zurbanizowane są państwa wysoko rozwinięte gospodarczo, gdzie ludność miejska stanowi w ogólnej liczbie ludności adekwatnie: 97,2% w Belgii, 91,6% w Izraelu, 89,1% w Ogromnej Brytanii, 88,1% w Niemczech, 85,3% w Danii. Państwa te znajdują się w fazie dezurbanizacji, nie mniej jednak w Ogromnej Brytanii, Belgii i Australii notuje się nieznaczny spadek odsetka ludności miejskiej (→ kontrurbanizacja). Spore powierzchniowo państwa, jak Stany Zjednoczone (80,1%), Kanada (80,4%) czy Rosja (73,3%), posiadają nieco niższy odsetek ludności miejskiej. Wysoki poziom u. występuje również w Ameryce Łacińskiej (Argentyna 90,1% Brazylia 83,1%, Kolumbia 76,5%, Meksyk 75,5%). Jednak u. w takich państwach charakteryzuje się postępem tak zwany → megamiast, przy mocnym niedorozwoju pozostałych obszarów państwie, co prowadzi do narastania kontrastów socjalnych i gospodarczych. W Europie środk.wsch. mocno zaawansowane są mechanizmy suburbanizacji (Polska 61,6%, Czechy 74,3%, Węgry 65,1%). Do słabo zurbanizowanych państw świata należą między innymi Indie 28,3% i Tajlandia 31,9%. Najsłabiej zurbanizowanymi państwami świata są raczej państwa afrykańskie, na przykład Rwanda, Niger, Somalia, Kamerun, Czad, Mali, Sudan, Malawi, Tanzania i azjatyckie, na przykład Oman, Afganistan, Laos, Nepal. W wielu → państwach rozwijających się poziom zaawansowania u. jest w miarę niski, ale jej przebieg jest bardzo żywiołowy (→ hiperurbanizacja)