Definicja Majowie

Co to znaczy MAJOWIE: → Indianie Ameryki Środkowej mieszkający na Półwyspie Jukatan oraz w stanach Chiapas i Tabasco w Meksyku, a także w Gwatemali, Belize i zach. Hondurasie. Pierwsze miasta na tym obszarze wznosili Olmekowie już w okresie 1500–1000 r. p.n.e. M. wówczas dopiero przechodzili z koczowniczego na osiadły tryb życia. Od 500 r. p.n.e. także i oni zaczęli wznosić miasta i ośrodki kultu religijnego. Następował szybki wzrost zaludnienia. Tworzyła się elita władzy politycznej i religijnej. Od 200 r. n.e. nastąpił szczytowy rozwój architektury, powstawały liczne miasta -państwa, tworzyły się królestwa, które stopniowo zaczęły ze sobą rywalizować o wpływy. W VIII w. istniało ok. 50 królestw. Rozkwit kultury prekolumbijskiej M. przypadał w okresie od 700 r. do 900 r. n.e. Podstawę gospodarki stanowiły wysoko rozwinięte rolnictwo i handel (lądowy i morski). Społeczeństwo charakteryzowało się hierarchiczną → strukturą społeczną (warstwy społeczne: arystokracja, kapłani, wojskowi, urzędnicy, kupcy, chłopi, z których część zajmowała się także rzemiosłem, oraz niewolnicy). M. rozwinęli pismo, prowadzili precyzyjną rachubę czasu i obserwacje astronomiczne (potrafili przewidzieć zaćmienia Słońca). Posiadali wspaniałe osiągnięcia w dziedzinie architektury (świątynie wznoszone na piramidach schodkowych, pałace, tarasy, stosowanie tzw. sklepienia pozornego, kamienne boiska do gry w piłkę) i sztuki (malowidła ścienne, rzeźba, płaskorzeźba, ceramika, wyroby złotnicze). Wierzenia religijne związane były początkowo z kultem agrarnym (wyjednywanie obfitych zbiorów poprzez sprawowanie rytuałów). Z czasem system wierzeń religijnych rozbudowywał się i komplikował. Pojawiały się liczne bóstwa, od personifikacji sił przyrody, po patronów państw -miast, a nawet poszczególnych zawodów. Wyobrażenie budowy świata i zaświatów oraz rządzących nimi praw, skorelowane było z ruchami ciał niebieskich (Słońca, Księżyca) obserwowanymi na niebie. Na czele panteonu M. stał bóg -stwórca Itzamna. Do ważniejszych bóstw należeli: bóg -słońce, bogini -księżyc, która była także patronką tkactwa i medycyny, bóg kukurydzy. Kulminacyjnym punktem obrzędów była ofiara z krwi (własnej lub zwierzęcej) oraz z ludzi (bóstwom deszczu składano ofiary z małych dzieci). W późniejszym okresie rozpowszechnił się kult boga Quetzalcoatla (Pierzastego Węża). W IX –X w. cywilizacja M. zaczęła upadać. Najdłużej, do 1100 r., utrzymała się na Półwyspie Jukatan. Nieznane są przyczyny jej upadku. Teorie na ten temat mówią o: wyjałowieniu gleb i migracji M. na płn.; wojnach między królestwami; buntach ludności wiejskiej; najazdach koczowników z płn. i załamanie się szlaków handlowych, klęskach żywiołowych. Całkowity upadek cywilizacji M. nastąpił po podboju przez Hiszpanów. Obecnie liczbę potomków M. szacuje się na ok. 2 mln osób. Zajmują się oni rolnictwem i rzemiosłem (tkactwo, garncarstwo). Posługują się językami z rodziny maja -kicze oraz językiem hiszpańskim. Kultywują tradycje i wierzenia religijne.