Definicja Zoroastryzm Zaratusztrianizm

Co to znaczy ZARATUSZTRIANIZM (ZOROASTRYZM): religia irańska wywodząca się z szablonowych wierzeń Irańczyków (→ Persów) oddających cześć żywiołom (ogniowi i wodzie). Najwyższym bogiem był Ahura Mazda, bóg dobra i światła, z którym związany był kult ognia. Bóg zła i ciemności to Aryman. Ten faza rozwoju religii irańskich określany jest jako mazdaizm (kult Mazdy). Pierwszym prorokiem, który dokonał reformy i kodyfikacji tej religii, był Zaratusztra (VI w. przed naszą erą). Zatem następny faza jej rozwoju ustala się mianem z. Wg Zaratusztry, Ahura Mazda to jedyny bóg i stwórca świata. Stwarzając świat zapoczątkował on cykl zmian czasów. Wskutek ataku złego ducha Angra Mainju zaczął się Czas Zmieszania dobra ze złem, który trwać będzie do momentu Odnowienia. Wskutek Odnowienia nastąpi Czas Rozdzielenia, który będzie trwał wiecznie, a na świecie panować będzie pokój i dobro. W późniejszych wiekach w okolicy Ahura Mazdy nabrali znaczenia inni bogowie: Anahita – bogini płodności i Mitra – bóg Słońca, który stał się personifikacją lojalności, duchem wszelkich umów, kierował także kosmicznym ładem (zmianą pór dnia i roku). Czczono również różne rodzaje świętego ognia (ogień zwycięski, ogień z ognisk). Po podboju Persji poprzez Aleksandra Macedońskiego zaczął się moment wpływów greckich na kulturę i religię perską. Z. nazwany został zoroastryzmem. W III –VII w. z. podniesiono do rangi religii państwowej, powstał Kościół mazdajski. Ustalono kanon świętych ksiąg (Awesta), których najstarszą częścią były hymny do Boga spisywane jeszcze poprzez Zaratusztrę. Ze świątyń usunięto posągi bóstw. Jedynymi boskimi symbolami pozostały święte ognie. Zoroastryzm podkreślał ścieranie się dobra ze złem, traktując świat jako arenę walki boga światła i dobra Ormuzda (Mazdy) ze niedobrym bogiem ciemności Arymanem. Świat jest dualny, złożony z dwóch sfer – niematerialnej (świat bóstw i duchów) i materialnej (świat widzialny). Człowiek, posiadający ciało i duszę, należy do obu tych sfer i ma prawo wyboru – niedobrymi uczynkami wspiera siły zła, zaś dobrymi przyspiesza zwycięstwo dobra. Na końcu świata nastąpi nieuchronne zwycięstwo dobra, a po nim zmartwychwstanie zmarłych, sąd ostateczny i powszechne oczyszczenie dzięki ognia i wieczne panowanie dobra. Wyznawcy Ahura Mazdy nie znają ascezy i celibatu. Przepasani są sznurem wokół bioder, a węzły na sznurze symbolizują myśl, mowę i uczynek. Dobre myśli, dobre słowa, dobre uczynki to formuła zawierająca całą etykę z. Cnotą jest prawdomówność i prawość. Wyznawcy z. powinni modlić się 5 razy na dzień i 5 razy na dzień dokładać do ognia. Obowiązuje zasada nie kalania ognia i nie kalania ziemi poprzez składanie do niej zwłok. Zwłoki zmarłych początkowo pozostawiano w odludnych miejscach (potem w tak zwany wieżach milczenia), by się rozłożyły i dopiero czysty szkielet składano w ziemi. Po Zgonu człowiek rozpływa się w różnych elementach wszechświata (oddech do wiatru, wzrok do światła, zaś dusza łączy się z niematerialnym bytem, będącym uosobieniem ludzkiego sumienia). Wyznawcy z. zamieszkują w Iranie, Indiach (parsowie) i USA