Definicja Antropologiczny Typ

Co to znaczy TYP ANTROPOLOGICZNY: zespół przedstawicieli danej → odmiany ludzkiej, wykazujący podobny zespół cech morfologicznych (przyrost, kształt głowy i twarzy, wymiary puszki mózgowej, kształt i profil twarzy, czoła, nosa, żuchwy, układ brwi, warg, pigmentacja skóry). T.a. powstaje wskutek krzyżowania się fundamentalnych → ras ludzkich. Z racji na zmienność owych cech wg J. Czekanowskiego występuje 15 t.a. W obrębie → białej odmiany człowieka zamieszkującej Europę, wydzielił on 4 rasy: armenoidalną – masywna budowa ciała, wysoki przyrost, skóra w odcieniu ciemnym (do śniadej), ciemne, proste włosy, silnie owłosiony tors (u mężczyzn), profil nosa garbaty (orli nos), twarz szeroka, zwężająca się ku dołowi – występuje na Kaukazie, w Azji Mniejszej, górach Europy środk.: Karpaty, Alpy); nordyczną –bardzo jasna skóra, włosy blond, oczy niebieskie, długie kończyny, nos wąski, w profilu prosty, wargi wąskie – występuje w Skandynawii, w basenie Morza Bałtyckiego i Północnego, w dorzeczu Dniepru; śródziemnomorską – skóra biała do śniadej, ciemne oczy, ciemne faliste włosy, przyrost niski bądź średni, twarz owalna – Półwysep Apeniński, Iberyjski, płn. Afryka; laponoidalną, należący do → żółtej odmiany człowieka–niski przyrost, krótki tułów, małe stopy i dłonie, ciemna pigmentacja oczu, włosów i skóry (płowoszara), twarz szeroka z wydatnymi łukami jarzmowymi –płn.-wsch. Skandynawia, europejska część Rosji (płn.). Wskutek mieszania się tych 4 ras fundamentalnych tworzą się t.a.: subnordyczny, dynarski, północno-zachodni, sublaponoidalny, alpejski, litoralny. T.a. subnordyczny (nordyczno-laponoidalny) charakteryzuje się jasną pigmentacją, okrągłą głową, uwydatnionymi kośćmi jarzmowymi, średnią wysokością ciała. T.a. dynarski (nordyczno -armenoidalny) cechuje ciemna pigmentacja, krótka głowa, wysoka nasada nosa, nos o profilu prostym albo garbatym, normalnie średnia wysokość ciała. W t.a. północno -zachodnim (nordyczno -śród ziemnomorskim) charakterystyczna jest spora zmienność (dysharmonia) w pigmentacji, na przykład jasne włosy i ciemne oczy albo odwrotnie, szeroka twarz, wysokość ciała jest zróżnicowana. T.a. sublaponoidalny (laponoidalno -śródziemnomorski) posiada wydłużoną głowę, niskie czoło, oczy ciemne, włosy grube, proste, ciemne w odcieniu rudawym, skóra płowa, mała wysokość ciała. T.a. alpejski (laponoidalno -armenoidalny) charakteryzuje krótko głowość, ciemna pigmentacja, mała albo średnia wysokość ciała. T.a. litoralny (śródziemnomorsko-armenoidalny) posiada wąski nos, silnie faliste włosy, średnią wysokość ciała. Ponadto J. Czekanowski wyróżnił t.a.: paleoazjatycki (mieszaniec ras nordycznej i arktycznej), centralno -azjatycki (laponoidalno -arktyczny), pacyficzny (arktyczno -ar menoidalny), paleoamerykański (ar ktycz no -śródziemnomorski), negroidalny, mediterranoidalny, pacyficzny, australoidalny, austroafrykański