Definicja Inkowie

Co to znaczy INKOWIE: → Indianie Ameryki Południowej, którzy posiadali własne → państwo już w początkach XI w. Rozpoczynając od 1400 r. liczne podboje, stworzyli imperium rozciągające się na początku XVI w. od Ekwadoru i płd. Kolumbii po Chile. Imperium liczyło 10–15 mln mieszkańców posługujących się kilkuset językami, z których najważniejsze były dwa dialekty keczua oraz język ajmara. Stolicą imperium było Cuzco. Państwo I. było silnie scentralizowane – władca absolutny nosił nazwę „inka”, a jego dwór był mocno rozbudowany. Państwo było sprawnie zarządzane, dzieliło się na prowincje, z których każda miała swoją stolicę. Posiadało także liczną i sprawnie zorganizowaną armię oraz rozbudowaną sieć dróg. Zarządzaniu wielkim imperium służyła złożona, hierarchiczna struktura społeczna z rozbudowanym aparatem administracji, trzema rodzajami policji (politycznej, tajnego wywiadu i obyczajowej), poczta, urzędy inżynierów dróg oraz służby statystyczne rejestrujące rozmiary siły roboczej, stan armii, zawartość magazynów, księgujące przepływy dóbr i pracowników. Na czele hierarchii społecznej stał król (inka), podlegali mu gubernatorzy prowincji, a im z kolei panowie lokalni. Chłopi mieli obowiązek uiszczania danin. Każde 10 rodzin tworzyło ród, którym zarządzał tzw. dziesiętnik; 100 rodzinom przewodził setnik, tysiącu rodzinom – tysięcznik itd. Przełożonym 100 tys. rodzin był król. Istniały też wspólnoty specjalizujące się w wytwarzaniu określonych wyrobów rzemieślniczych. Kobiety mogły pełnić funkcje polityczne i administracyjne, mogły też być kapłankami. Cywilizacja I. osiągnęła wysoki poziom techniczny i naukowy – rozwój nauki w zakresie matematyki, astronomii (opracowali kalendarz), inżynierii. I. posługiwali się → pismem hieroglificznym, opracowali system rachunkowy (kipu) polegający na zapisie za pomocą supełków zawiązywanych na kolorowych sznurkach. O ich umiejętnościach inżynierskich i technicznych świadczy budowa dróg i mostów w górskich warunkach, skomplikowane systemy nawadniające stosowane w rolnictwie, monumentalne budowle z kamienia wznoszone bez użycia zaprawy murarskiej, wytop i obróbka metali (m.in. brąz, złoto, srebro), tkactwo, rozwój ceramiki (charakterystyczne geometryczne wzornictwo). I. posiadali wysoko rozwinięte rolnictwo – uprawiali wiele odmian kukurydzy (42), ziemniaków (kilka tys.), fasoli, dyni, papryki. Stosowali przy tym nawożenie gleby oraz tarasowanie pól a także systemy irygacyjne, które nie tylko nawadniały, ale i chroniły uprawy nocą przed przymrozkami, a w dzień pochłaniały nadmiar ciepła. W specjalnych laboratoriach agronomicznych badano możliwości uprawy danych roślin w określonych warunkach termicznych i wilgotnościowych. Agronomowie wyznaczali terminy prac polowych, a władze odgórnie je organizowały. Hodowano lamy, alpaki, kaczki, kury, pszczoły, polując także na dzikie zwierzęta. I. byli czcicielami Słońca. Imperium w swym największym rozkwicie przetrwało zaledwie 50 lat, gdyż zostało podbite przez Hiszpanów w połowie XVI w. Ostatnim władcą I. był Tupac Amaru.