Definicja Gruzini

Co to znaczy GRUZINI: → naród Gruzji powstały z wielu kaukaskich → grup etnicznych i → plemion, głównie Kartlów (Kartwelów), Swanów, Megrelów, Lazów (→ kaukaskie ludy). Ze względu na bariery orograficzne zaznacza się pewna odrębność kulturowa tworzących go ludów. Sami Kartwelowie, (tzw. G. właściwi) dzielą się na 17 grup regionalnych posługujących się własnymi dialektami. Język gruziński należy do języków → kaukaskich i zapisywany jest odrębnym, gruzińskim alfabetem. G. wyznają → prawosławie własnego obrządku (Gruziński Kościół Autokefaliczny). Zajmują się rolnictwem, uprawą winorośli i wyrobem wina, pasterstwem, sadownictwem. Posiadają rozwinięte rzemiosło (tkactwo, jubilerstwo, obróbka metali). Rozbudowany rytuał gościnności, biesiady. zamieszkują także Osetię Północną, Azerbejdżan, Turcję, Iran. W starożytności na terenie dzisiejszej Gruzji istniały dwa państwa: Iberia (zwana później Kartlią) i Kolchida. W IX –VII w. p.n.e. znano już technikę wytopu żelaza. W IV w. n.e. dotarło tu → chrześcijaństwo. W późniejszym okresie państwa te zostały podbite i rozpadły się na wiele mniejszych księstw. W XI w. nastąpiło ich zjednoczenie. W XII w., za panowania królowej Tamary, dokonał się rozwój kraju – zarówno terytorialny, jak i rozkwit jego kultury (nauki przyrodnicze, medyczne, filozofia, literatura, architektura, malarstwo). Trwające od połowy XIII w. najazdy Mongołów osłabiały Gruzję, aż w XV w. rozpadła się ona na trzy niezależne królestwa i mniejsze księstwa, które wkrótce stały się przedmiotem walki o wpływy między Persją a Turcją. Wtedy też nastąpiła islamizacja Abchazji. W końcu XVIII w. Gruzja dostała się pod protektorat Rosji, która w 1801 r. zniosła władzę królewską i włączyła Gruzję do imperium rosyjskiego. Intensywnie prowadzono rusyfikację narodu gruzińskiego, przekształcając kraj w zaplecze surowcowe (bawełna) dla przemysłu rosyjskiego i jego rynek zbytu. W 1918 r. proklamowano niepodległą republikę Gruzji. Jednak w 1921 r. Armia Czerwona, z pomocą bolszewików gruzińskich, krwawo stłumiła opór wojska i ludności cywilnej. Ustanowiono władzę sowiecką, która znacjonalizowała przemysł, banki i kolej oraz przeprowadziła reformę rolną. Gruzja w 1922 r. stała się jedną z republik radzieckich. Pierestrojka przyniosła nadzieję ruchowi niepodległościowemu, co zostało uwieńczone zwycięstwem wyborczym w 1990 r. Na czele państwa stanął Z. Gamsachurdia. W 1991 r. ogłoszono niepodległość Gruzji. Wywołało to konflikt zbrojny i objęcie władzy przez promoskiewskiego E. Szewardnadze. Rozpad Związku Radzieckiego umożliwił przywrócenie niepodległości Gruzji.