Definicja Han Chińczycy

Co to znaczy CHIŃCZYCY (HAN): ludność Chin, a w węższym rozumieniu tylko → naród Han (1,2 mld osób) należący do → chińsko -tybetańskich ludów, posługujący się językiem chińskim (Han) i jego regionalnymi dialektami (→ chińsko -tybetańskie języki). Ludność Han zamieszkuje zasadniczo we wsch. i płn.-wsch. (Mongolia Wewnętrzna, Mandżuria) części państwie. Łączy ich mocne poczucie wspólnoty i jedność kultury intelektualnej. Wyznają kult przodków, → konfucjanizm, → taoizm albo → buddyzm. Wielu Ch. (około 60 mln) mieszka poza Chinami – na Tajwanie, w Indonezji, Tajlandii, Malezji, Singapurze, Filipinach i innych państwach Azji Płd.-Wsch. i w stanach zjednoczonych ameryki, Kanadzie i Ogromnej Brytanii. Ludność Chin stanowią również → mniejszości narodowe (55 narodowości), koncentrujące się raczej w płn.-zach. części państwie, obejmujące powyżej 70 mln osób. Największą ekipą są spokrewnieni z Han → Czuangowie (Zhuang) zamieszkali w prowincji Guangxi. Do liczniejszych narodowości należą również Dunganowie (Hui) rozproszeni w wielu miejscach Chin, mówiący językiem chińskim a wyznający → islam; → Ujgurzy, → Dagurzy, → Mandżurowie, Mongołowie, → Tybetańczycy, Miao i narodowość → Yi. Naród chiński kształtował się już od połowy III tysiąclecia przed naszą erą wskutek integracji różnych plemion (gł. Huaxia), żyjących przynajmniej od IV tysiąclecia przed naszą erą w dorzeczu rzek Huang -ho i Jangcy. Powstała wówczas społeczność znała brąz i pismo i posiadała scentralizowaną władzę – pierwsza dynastia Xia. Kolejna dynastia Shang została założona na przełomie II i I tysiąclecia przed naszą erą, a jej panowanie obejmowało obszary od Mongolii po rzekę Jangcy. Za tej dynastii rozwijały się sprawnie administrowane państwa -miasta sprawujące władzę nad wspólnotami wiejskimi. Wprowadzono wówczas uprawę ryżu, a wytwarzanie wyrobów z brązu charakteryzował wysoki poziom technologiczny. Wyznawano kult przyrody i płodności. Następna dynastia to Zhou, powstała pod koniec XII w. przed naszą erą, a jej panowanie trwało do III w. przed naszą erą Charakteryzowała się mocną władzą cesarza, która ulegała osłabieniu od VIII w. przed naszą erą (moment Wiosen i Jesieni – VIII–V w. przed naszą erą, a w dalszym ciągu Moment Wojujących Krajów – V–III w. przed naszą erą). W momencie Wiosen i Jesieni załamał się centralistyczny mechanizm władzy cesarskiej. Liczne podboje sąsiednich terytoriów powodowały, Iż coraz trudniej było utrzymać władzę w jednych rękach. Imperium chińskie zostało podzielone na 15 większych krajów i sporo mniejszych. Wprowadzono wtedy istotne zdobycze cywilizacji – żelazo, z którego produkowano broń i narzędzia rolnicze. Pozwoliło to na wykorzystanie pługa w rolnictwie, co dało wielkie efekty w produkcji żywności i wywołało błyskawiczny przyrost liczby ludności (do 25 mln). W okresie panowania dynastii Zhou silnie rozwinięty był kult przodków, rozwinęły się również religie chińskie – taoizm i konfucjanizm. W 221 r. przed naszą erą dynastia Qin dokonała zjednoczenia państewek chińskich. Reguły kierowania krajem zostały ściśle sformalizowane. Był to moment rozbudowy administracji i biurokracji państwowej. Równocześnie ujednolicono mechanizm miar i wag, rozpoczęto budowę sieci dróg i ujednolicono rozstaw osi wozów, co miało znaczenie z racji na miękkie podłoże lessowe. Nastąpił także postęp pisma (unifikacja znaków). Od 206 r. przed naszą erą panowała dynastia Han, od której Ch. przyjęli nazwę swoją narodu. Ukształtowała się wówczas kultura narodowa – dzięki ujednoliconemu pismu i postępowi literatury. Przetrwanie cywilizacji chińskiej umożliwiała zbieżność kultury ludowej (kult przodków) i etyki życia rodzinnego (xiao – cnota synowska) z zasadami konfucjanizmu propagującego harmonię socjalną (zależność syna od ojca i zależności w hierarchii socjalnej). W momencie tym wzniesiono również Ogromny Mur Chiński (2100 km), który miał zapobiec najazdom plemion z północy. Pomniejszenie podatków dla ludności wiejskiej i wprowadzenie odmiany ryżu odpornej na suszę umożliwiło zagospodarowanie nowych obszarów. Zwiększyło to liczebność narodu do około 60 mln. Silnie rozwijało się rzemiosło (w szczególności tkactwo), handel (jedwabny szlak), a również edukacja (odkryto plamy na Słońcu, wynaleziono sejsmograf i porcelanę). W 124 r. przed naszą erą otwarty został cesarski uniwersytet. Dynastia Han upadła w II w. n.e. wskutek licznych konfliktów socjalnych i rebelii, co rozpoczęło 400 -letni moment rozbicia państwa. W tym czasie zaznaczyły się wpływy → buddyzmu. Moment świetności zapewniło panowanie dynastii Tang (VII–X w. n.e.), która zjednoczyła Chiny, a nawet przyczyniła się do terytorialnej ekspansji państwa (na teren Tybetu i Korei). Nastąpił postęp rzemiosła, handlu i kultury (wynalazek druku). W momencie XI–XII w. ukształtowała się struktura religijna Chin charakteryzująca się współistnieniem buddyzmu, konfucjanizmu, taoizmu i wierzeń ludowych. W 1211 r. płn. część państwie podbił Dżingis -Chan, a jego wnuk Kubilaj ogłosił się cesarzem Chin. Jego dynastię obalono w połowie XVI w., odkąd rozpoczęła się w Chinach dynastia Ming. Następował w tym czasie postęp żeglugi i handlu. Od XVII do początku XX w. tronem chińskim zawładnęła dynastia mandżurska Qing, która sprawowała surowe rządy. Klęska w wojnie z Japonią nareszcie XIX w. osłabiła Chiny przyczyniając się do rozkładu cesarstwa i poddania państwie wpływom obcych mocarstw (europejskich i Stanów Zjednoczonych). W latach 1911–1913 ogromna rewolucja chińska skończyła panowanie dynastii mandżurskiej i powołała prezydenta Chin. Powstała także Partia Narodowa (Kuomintang). Chiny ulegały wzmocnieniu. Zaczął się równocześnie mechanizm zmian tradycji rodzinnych na rzecz podporządkowania jednostki państwu. W 1921 r. powstała Komunistyczna Partia Chin. Obie partie prowadziły wojny domowe, ale ostatecznie wobec agresji Japonii na Mandżurię utworzyły wspólny front antyjapoński. Po II wojnie światowej proklamowana została w 1949 r. poprzez Mao Zedonga Chińska Republika Ludowa. W latach 50. dokonano kolektywizacji rolnictwa i nacjonalizacji pozostałych działów gospodarki narodowej. Wykonywana nareszcie lat 50. polityka „wielkiego skoku” postulowała tworzenie komun ludowych i rozwoju gospodarczego realizowanego przez wytapianie stali poprzez ludność w małych, prymitywnych piecach. W latach 60. proklamowano „rewolucję kulturalną”, która miała przywrócić Mao kontrolę nad KPCh i aparatem państwowym. Prześladowania w okresie tej rewolucji objęły kilkadziesiąt mln ludzi, ofiar było kilka mln. Po Zgonu Mao (w 1976 r.), od 1978 r. zaczął się mechanizm zmian w polityce chińskiej. Nowe reformy dały start „socjalistycznej gospodarce rynkowej”, która przyczyniła się do szybkiego rozwoju gospodarczego Chin. Społeczność międzynarodowa zarzuca Chi-nom wykorzystywanie represji politycznych i nieprzestrzeganie praw człowieka