Definicja Braminizm

Co to znaczy BRAMINIZM: drugi faza rozwoju hinduizmu, trwający od 800 r. do 500 przed naszą erą, gdzie forma (ceremonie, obrzędy) dominowała nad treścią religijną, dzięki czemu kapłani (bramini) zajmowali naczelną pozycję w hierarchii socjalnej. Bogowie wojny stracili własne pierwotnie naczelne miejsce (→ wedyzm), a na szczyt panteonu wysunęli się bogowie Wisznu i Pradźapati będący uosobieniem ofiary religijnej. Bramini wykorzystali znaczenie ofiary w hinduizmie (jest ona niezbędna dla podtrzymania ładu we wszechświecie). Obwarowali ten rytuał szeregiem skomplikowanych ceremonii i formuł, zastrzegając ich znajomość dla siebie. Równocześnie utwierdzali wiernych w myśl, że składanie ofiary bez dokładnego spełnienia rytuału może rozgniewać bogów, zamiast pozyskać ich przychylność. Umożliwiło to braminom wzniesienie się na szczyt hierarchii socjalnej. By utrzymać naczelną pozycję w tej hierarchii, zinterpretowali oni definicja „dharma” (co znaczy wieczny porządek, prawo kosmiczne i ludzkie, sposób, cel i sedno życia) jako wrodzone predyspozycje do realizacji określonego metody życia (bycia rycerzem, rolnikiem i tak dalej). Zatem każdy powinien wypełniać własną dharmę. Podział społeczeństwa na klasy (→ kasty) oparty był na podziale pracy i dziedziczeniu zawodów, co wytwarzało poczucie wspólnoty w ob-rębie danej kasty. Bramini opracowali tak zwany dharmasutry, a więc zbiory reguł i regulaminów obowiązujące poszczególne kasty (określające zawód, a nawet dietę czy sposób ubierania się). Nieprzestrzeganie tych regulaminów groziło wykluczeniem z kasty. Zakazane było przy tym mieszanie się kast (nie tylko poprzez małżeństwo, lecz nawet poprzez podanie szklanki wody). W ten sposób bramini utrwalili podział społeczeństwa hinduskiego, gwarantując sobie naczelne miejsce w tej skomplikowanej hierarchii socjalnej. Współczesne społeczeństwo hinduskie dzieli się na 2–3 tys. kast i podkast. Poza najniższą kastą siudrów znajduje się wielomilionowa ekipa tak zwany pariasów („nietykalnych”), która również jest podzielona na sporo kast. W momencie VIII–VII w. przed naszą erą powstały upaniszady – traktaty filozoficzne, stanowiące najmłodszą warstwę literatury wedyjskiej (Wedy). Pojawiła się w nich koncepcja Brahmana – bytu wiecznego i nieskończonego, stanowiącego praprzyczynę wszechrzeczy. Nawet bogowie stanowią jedność w Brahmanie, będącym absolutną rzeczywistością. Cząstką Brahmana w człowieku jest dusza ludzka a więc atman. Dusza w chwili Zgonu opuszcza ciało człowieka i wciela się w inną istotę żyjącą. Podlega reinkarnacji, a więc wędrówce dusz zależnej od czynów człowieka za życia, stanowiąc nagrodę za jego dobre uczynki albo karę za postępki (prawo karmana). Z kręgu wcieleń można się wyzwolić (moksza) przez wyrzeczenie się wszelkiego działania, żądzy i uświadomienie sobie jedności własnej duszy (atmana) z duszą wszechświata (Brahmanem). Człowiek ma koncentrować się na wewnętrznych przeżyciach, przechodząc następne stadia życia (aśramy), poprzez co miały się rozluźniać jego związki rodzinne i socjalne. Koncepcje te, w szczególności koncepcja Brahman -atman, prawo karmana, moksza zostały wykorzystane w kolejnym etapie rozwoju religii (hinduizm), pozwalając ograniczyć sformalizowany rytualizm i nadać jej wymiar duchowy